Er zijn van die spellen die nooit verouderen. Ze worden al generaties lang gespeeld en blijven, ondanks alle digitale alternatieven, onweerstaanbaar leuk. Klassiekers die niet alleen nostalgie oproepen, maar ook gewoon nog altijd prima mee kunnen in een tijd van AI en 5G. Je hebt er vaak niet veel voor nodig. Een tafel, wat dobbelstenen of kaarten, een pot thee (of een flesje wijn) en mensen die je liefhebt. Al verandert dat laatste soms halverwege het spel. Laten we eens kijken naar een paar van die tijdloze legendes die we met z’n allen blijven spelen. Op een zaterdagavond of een regenachtige woensdagmiddag.
Ganzenbord
We trappen af met misschien wel het oudste spel in dit rijtje, Ganzenbord. De eerste versies van dit roll-and-go-spel doken op in de 16e eeuw. Inmiddels zijn we honderden versies verder. Maar het principe blijft verrukkelijk eenvoudig. Spelers gooien de dobbelsteen, verplaatsen de gans en proberen als eerste het eindvak te bereiken. Onderweg kom je allerlei obstakels tegen zoals de put, het doolhof of zelfs de dood. Daar kun je zomaar een paar beurten blijven hangen.
Ideaal voor een avondje ouderwets gezelschap zonder beeldschermpjes. Met zijn tweeën is het al leuk. Maar met vier of zes spelers ontstaat er pas echt die klassieke mix. Met gelach, gejuich en gemompel.
Plinko
Plinko is een heerlijk buitenbeentje onder de spellen die we hier uiteenzetten. Geen bordspel, geen kaarten, maar een soort mix tussen een flipperkast en een loterij. In de jaren ’80 werd het beroemd als vast onderdeel van de Amerikaanse spelshow The Price is Right.
Je laat een schijfje bovenaan een verticaal bord vol pinnetjes naar beneden stuiteren en hoopt dat het in een vakje met veel punten (of geld) landt. Je hoeft er geen strategie voor te hebben, wat het ideaal maakt voor wie gewoon zin heeft in een portie geluk en gegiechel. Ook vrouwen vinden dit spel vaak erg leuk. Wil je meer weten over hoe dit iconische spel zich inmiddels ook online heeft verspreid? Kijk dan eens naar de moderne digitale varianten
Mens erger je niet!
Wie heeft er niet ooit een pion het raam uit willen gooien tijdens dit spel? Mens erger je niet! is misschien wel een van de meest bekende bordspellen. De naam zegt alles, het is de kunst om rustig te blijven. Je moet je vier pionnen van start naar finish brengen. Maar ondertussen kunnen je tegenstanders je genadeloos terug naar af sturen. Het spel is afgeleid van het Indiase Pachisi en werd in 1914 op de markt gebracht in Duitsland. De aantrekkingskracht zit hem in de eenvoud. Geen ingewikkelde spelregels. Een keertje van de zijkant meekijken en je kunt het volgende potje al meedoen.
De Kolonisten van Catan
In 1995 veranderde er iets in de wereld van bordspellen. De Kolonisten van Catan verscheen. En plotseling werd het spelen van bordspellen ook onder twintigers en dertigers weer hip. Dit spel draait om nederzettingen bouwen, grondstoffen verzamelen en onderhandelen met andere spelers.
Het is niet alleen een tactisch spel, maar ook een sociaal spel. Je moet ruilen, soms onderhandelen met de tegenstander, een bondje sluiten of iemand net dat laatste tarwe misgunnen. Dat maakt Catan tot een fascinerende mix van vriendelijkheid en valsheid, perfect voor lange avonden vol spelplezier.
Yahtzee
Sommige spellen worden nooit saai, omdat je er zó snel in zit. Yahtzee is zo’n spel. Je hebt vijf dobbelstenen, een scoreblok en verder eigenlijk niks nodig. Elk potje is een mini-avontuur, waarin geluk en strategie soms samengaan richting frustratie. Yahtzee is geïntroduceerd in 1956. Het is dus nog niet zo oud, ondanks dat het een vrij simpel spel is.
Gooi jij net die full house op het juiste moment? Of gooi je drie keer een 1, wanneer je een grote straat nodig hebt? Yahtzee is puur en een heerlijke vorm van vermaak. Plus, je kunt het net zo makkelijk in je eentje als met zijn zessen spelen. Ideaal voor een potje tussendoor of een hele toernooitafel vol strijdlustige spelers.
Scrabble
Tijd voor wat taalgeweld. Scrabble is het spel waarbij woorden punten waard worden. Het werd al in de jaren ’30 bedacht en is sindsdien niet meer weg te denken uit boekenkasten, studentenhuizen en familie-avonden.
Je trekt willekeurige letters, legt woorden op het bord en probeert zoveel mogelijk punten te scoren. Slimme combinaties, zeldzame letters en de juiste vakjes bepalen wie de woordkoning(in) van de avond wordt. Ook heerlijk als je zin hebt in een beetje competitie met een educatief sausje. En soms kun je er natuurlijk best een schuin woord tussen leggen.
Uno
We hebben nog een moderne klassieker, Uno. Dit kleurrijke kaartspel verscheen in 1971 en is sindsdien niet meer uit onze spelkast verdwenen. Het is makkelijk te leren, maar kan genadeloos uitpakken. Die +4-kaart op het verkeerde moment? Pure sabotage. En vergeet vooral niet “UNO!” te roepen als je nog maar één kaart hebt, anders krijg je er zo weer twee bij.
Uno is een spel dat je met twee mensen kunt spelen, maar ook prima met tien. De ideale partystarter of afsluiter van een lange dag. Jong, oud, iedereen kan meedoen en dat is het leuke van dit bijzondere spelletje.
Spellen verbinden mensen met elkaar
Bord- en kaartspellen zijn geen stoffige relikwieën van vroeger, maar levendige interacties tussen verschillende generaties. Ze brengen je terug naar het hier en nu, zelfs als ze al honderd jaar meegaan. Misschien is dat wel waarom we ze nog altijd spelen. Ze maken ons even los van beeldschermen en algoritmes. Ze herinneren ons aan iets heel simpels, namelijk samen plezier maken.